BEP Kemoterapi

Bu bilgi testis kanserini ve bazı nadir yumurtalık kanserlerini tedavi etmek için kullanılan BEP adlı kemoterapiyle ilgilidir. Kullanılan ilaçları, nasıl verildiğini ve olası yan etkilerini anlatır.

Kullanılan İlaçlar

BEP, kullanılan kemoterapi ilaçlarının ilk harflerini temsil etmektedir:

• bleomycin


• etoposide


• cisplatin, platin içerir.

Tedavi nasıl verilir?

BEP kemoterapi hastanede verilir. Tedaviye başlamadan önce, aynı gün içinde veya bir yada 2 gün öncesinde kan testi yaptırmanız gerekir. Ayrıca doktor, hemşire tarafından görülmeniz gerekir. Eğer kan testleriniz normalse ilacınız hazırlanacaktır. Bu birkaç saat sürebilir.

Hemşire kolunuza veya elinize esnek bir tüp yerleştirir (kanül) ve ilaçlar buradan verilir. Kanülden kusmayı önleyen ilaçlar da verilir. Bleomycin, etoposide ve cisplatin kanülden sıvı formundan verilir. Bleomycin bazen kasa enjekte edilebilir. Eğer bunu acı verici bulursanız, lokal anesteziyle birlikte verilebilir. Cisplatin verilmesinin öncesinde ve sonrasında böbreklerin normal çalışmaya devam etmesi için çok miktarda sıvı verilir.

Tedavi ne sıklıkla verilir?

Tedavi 21 günlük periyotlarda verilir. Farklı verilme yöntemleri vardır. Bunlardan birinde; Cisplatin ve etoposide ilk 5 gün verilir. Cisplatin verilmeden önce ve verildikten sonra böbreklerde hasar oluşmasını önlemek için damardan sıvı verilir. Tedavi bugünlerde yaklaşık 6 saat sürer. Bleomycin her hafta sadece bir kez verilir. Genellikle 1. gün, 8. gün ve 15. gün verilir. Bir başka yöntem de 2. gün, 9. gün ve 16. gün şeklindedir. Sadece bleomycin verildiği günler tedavi yaklaşık 30 dakika sürer.

Olası yan etkiler

Her insanın kemoterapiye cevabı farklıdır. Bazıları çok az yan etki yaşarken diğerleri çok fazla yaşayabilirler. Aşağıda tanımlanan yan etkiler BEP kemoterapisi alan herkesi etkilemeyebilir. Sık görülen yan etkileri belirledik ki bunlar oluşursa bilincinde olun. Çok nadir olanları eklemedik. Aşağıda sayılanlar haricinde bir yan etki görülürse doktorunuza ya da hemşirenize bildirin.

• Enfeksiyona karşı düşük direnç

BEP kemik iliğinde üretilen beyaz kan hücrelerinin üretimini azaltabilir. Bu da sizi enfeksiyona hassas hale getirir. Bu etki ilaç verildikten 7 gün sonra başlayabilir, sizin enfeksiyona karşı direncinize bağlı olarak 10-14 gün sonra en düşük seviyeye iner. Bir sonraki kürden önce kan hücreleri tekrar çoğalır ve genellikle normal seviyesine çıkar.

- ateşiniz 38ºC'nin üzerine çıkarsa

-normal ateşle bile olsa, aniden kendinizi kötü hissederseniz

hemen doktorunuza danışın veya doğruca hastaneye gidin.

Daha fazla kemoterapi almadan önce beyaz kan hücre sayınızın normal seviyeye gelmiş olduğundan emin olabilmek için kan testi yapılır. Nadiren kan değerleriniz düşükse tedaviyi ertelemek gerekebilir.

Beyaz kan hücresi sayısının daha fazla düşmesini engellemek için G-CSF iğnesi yapılabilir. G-CSF deri altına enjekte edilir.

• Morarma veya kanama

BEP trombosit (kanın pıhtılaşmasını sağlar) sayısının düşmesine neden olabilir. Tanımlayamadığınız morarmalar, kanamalar-burun kanamaları gibi-, kırmızı lekeler, deride kızarıklıklar veya dişeti kanamaları varsa doktorunuza bildirin.

• Anemi, kansızlık (düşük kırmızı kan hücresi sayısı)

BEP tedavisi görürken kansız olabilirsiniz. Bu sizin yorgun ve nefessiz hissetmenize neden olur. Bu sizin için bir problem olursa doktorunuza ya da hemşirenize haber verin.

• Bulantı ve kusma

Bulantı ve kusmayı önlemek için doktorunuz size çok etkili bulantı önleyici ilaçlar yazabilir. Bu ilaçları bulantınız olmadığında bile, tarife uygun bir şekilde almanız çok önemlidir. Bunun nedeni bazı bulantı önleyici ilaçların bulantıyı başlamadan engellemede daha başarılı olmalarıdır. Bulantıyı başladıktan sonra durdurmada etkili değiller. Eğer bulantınız kontrol altına alınmadıysa doktorunuza bildirin. Böylece daha etkili ilaç yazabilirler. Bazı bulantı önleyici ilaçlar kabızlığa neden olabilir. Bu bir problem oluşturuyorsa doktorunuza ya da hemşirenize bildirin.

• Yorgunluk

Birçok insan kemoterapi sırasında çok fazla yorgunluk hissediyor. Çoğunlukla da tedavinin sonuna doğru. Bu çok sık karşılaşılan bir yan etkidir ve olabildiğince dinlenmek önemlidir.

• Saç dökülmesi

Bu genellikle ilk kürden 3-4 hafta sonra başlar. Saç genellikle tamamen dökülür. Aynı zamanda kaşınız, kirpiğiniz ve diğer vücut tüyleriniz de seyrekleşebilir veya dökülebilir. Bu dökülmeler geçicidir ve tedaviniz bittiği gibi saçınız ve diğer tüyler tekrar büyümeye başlar.

• Ağız yaraları

Ağzınızda yaralar oluşabilir veya ağzınız kuruyabilir. Çok fazla su içmek, yumuşak bir diş fırçasıyla dişlerinizi düzenli temizlemek bu riski azaltabilir. (Çağrı her yediği yemekten sonra ağzını hazırladığımız karbonatlı suyla gargara yaptı ve tedavi süresince ağzında yara oluşmadı.) Eğer ağız yaralarınız varsa doktorunuza ya da hemşirenize söyleyin, size özel bir ağız gargarası ve ilaç verebilir.

• Tat değişikliği

Yiyeceklerin tatlarının değiştiğini farkedebilirsiniz. Bu durum tedavi bittikten sonra düzelecektir.

• Ellerde veya ayaklarda hissizlik veya karıncalanma

Bu cisplatinin sinirlerde yaptığı etkiden kaynaklanmaktadır. Bu periferik nöropati olarak bilinir. Bu yan etkiyi hissediyorsanız doktorunuza bildirin. Bu problem genellikle tedaviden birkaç ay sonra yavaşça iyileşir.

• Deri değişiklikleri

Nadiren deri renginiz koyulaşabilir. Eğer böyle birşey olursa genellikle tedavi bittikten birkaç ay sonra normale döner. Bleomycin kaşıntıya neden olabilir. Doktorunuz bu probleminiz için ilaç yazabilir.

Bazen öncesinde radyoterapiyle tedavi edilen alanlar kızarıp yara olabilir. Böyle bir durumda doktorunuzu bilgilendirin.

• Böbrekleriniz etkilenebilir

Bu genellikle herhangi bir belirti göstermez ve böbrekler üzerindeki etki (cisplatine bağlı olarak) normalde orta derecededir. Nadiren, tedavi durdurulmazsa böbrekler kalıcı şekilde zarar görebilir. Her tedavi öncesinde ve sonrasında böbrekleriniz kan testiyle kontrol edilir ve böbreğinizin normal çalışması için ilaçlarla birlikte çok miktarda sıvı verilir. Ayrıca sizin tedavi öncesinde ve sonrasında çok miktarda sıvı almanız önemlidir. İdrarınız da test edilebilir.

• Duymada değişiklikler

Kulak çınlaması oluşabilir ve bazı yüksek frekans sesleri duymada zorlanabilirsiniz. Bu cisplatine bağlı olarak ortaya çıkar ve yine genellikle tedavi bittikten sonra iyileşir. Kulak çınlaması veya duyma kaybı yaşıyorsanız doktorunuza bildirin.

• İshal

Eğer ishalseniz bu genellikle ilaçla kontrol altına alınabilir. Eğer ciddi boyutlardaysa veya devam ediyorsa doktorunuzu bilgilendirin. Kaybettiğiniz sıvıyı yerine koymak için günde 2-3 litre sıvı içmeye çalışın.

• Tırnaklarda değişiklikler

Tırnaklarınız koyulaşabilir ve üzerinde beyaz çizgiler oluşabilir. Bu değişiklikler genellikle tedavi bitiminden birkaç ay sonra düzelir.

• Ateş ve titreme

Bu bleomycin verildikten birkaç saat sonra ortaya çıkabilir. Fakat genellikle uzun sürmez. Bunun oluşmasını önlemek için doktorunuz size önceden kortizon (hidrokortizon) verebilir.

• Akciğerlerde değişiklikler

Bleomycin bazı ciddi akciğer problemlerine neden olabilir. Bunlar tedavi sırasında veya bittikten sonra oluşabilir. Eğer sigara içiyorsanız oluşması daha muhtemeldir. Doktorunuz olası yan etkileri hakkında daha fazla bilgi verebilir.

Öksürük veya nefes darlığı problemi yaşıyorsanız doktorunuza bildirin.

Yaşadığınız tüm yan etkileri her zaman doktorunuza veya hemşirenize bildirin. Genellikle bunlar kontrol altına alınabilir veya iyileştirilebilir.

İlave bilgi

Çok nadir olarak, etoposide yıllar sonra ikinci bir kansere neden olabilir, genellikle löseminin bir türü. Doktorunuz ya da hemşireniz bu konuda size bilgi verebilir.

Kan pıhtısı riski

Kanser kan pıhtısı(damarda kanın pıhtılaşması) riskinizi artırabilir, kemoterapi tedavisi görmek de bu riski artırır. Kan pıhtılaşması; bacakta ağrı, kızarıklık ve şişkinlik veya nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi belirtilere neden olabilir. Kan pıhtısı çok ciddi bir problem olabilir. Bundan dolayı bu şikayetlerden herhangi birini yaşıyorsanız hemen doktorunuza anlatın. Bununla birlikte çoğu kan pıhtısı kanı incelten ilaçlarla çok başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Doktorunuz ya da hemşireniz bu konuyla ilgili detaylı bilgi verebilir.

Başka ilaçlar

Bazı diğer ilaçlar kemoterapi alırken zararlı olabilir. Aldığınız her ilacı doktorunuza bildirin. Bu tamamlayıcı tedaviler ya da bitkisel ilaçlar da olsa.

Doğurganlık

Bu tedaviyle çocuk sahibi olmanız etkilenebilir. Tedaviye başlamadan önce bu konuyu doktrounuzla konuşmanız önemlidir.

Doğum kontrolü

Gelişen bebeğe zarar verebileceği için tedavi süresince çocuk sahibi olmanız tavsiye edilmez. Tedavi süresince ve tedavi bitiminden en az birkaç ay sonrasında etkili bir doğum kontrol yöntemi kullanmanız önemlidir. Bu konuyu da doktorunuz veya hemşirenizle konuşun.

Kaynak: http://www.cancerbackup.org.uk/Treatments/Chemotherapy/Combinationregimen/BEP